Nhượng quyền thương hiệu không còn là khái niệm mới tại Việt Nam, nhưng 2024–2026 được dự đoán sẽ là giai đoạn bùng nổ và phân hóa rõ rệt. Khi thị trường ngày càng cạnh tranh, nhà đầu tư cần hiểu rõ xu hướng vận động của từng ngành, những động lực thúc đẩy tăng trưởng, và đâu là “ngách” đủ tiềm năng nhưng vẫn còn dư địa để khai thác.

Nếu bạn đang tìm kiếm một mô hình nhượng quyền thương hiệu vừa an toàn, vừa tạo ra giá trị bền vững cho cộng đồng, hãy cùng khám phá những cơ hội nổi bật và câu chuyện thành công của ELE Academy trong bài viết này.

Nhượng quyền thương hiệu là gì?

Nhượng quyền thương hiệu (franchise) là một mô hình kinh doanh trong đó một doanh nghiệp (bên nhượng quyền) cấp quyền cho một tổ chức hoặc cá nhân (bên nhận quyền) được sử dụng thương hiệu, hệ thống vận hành, sản phẩm và dịch vụ của mình để kinh doanh, đổi lại bên nhận quyền sẽ chi trả các khoản phí và tuân thủ những quy định đã thống nhất.

Theo Điều 284 Luật Thương mại 2005, nhượng quyền thương hiệu bao gồm việc chuyển giao quyền sử dụng tên thương mại, bí quyết kinh doanh và mô hình đã được chuẩn hóa. Điều này cho phép bên nhận quyền hoạt động như một chi nhánh chuẩn mực mà không cần tự xây dựng từ đầu.

Cách nhượng quyền thương hiệu hoạt động

Nhượng quyền thương hiệu hoạt động dựa trên nguyên tắc cộng hưởng lợi ích. Bên nhượng quyền cung cấp nền tảng đã chuẩn hóa: bộ nhận diện thương hiệu, quy trình vận hành, sản phẩm, dịch vụ, tài liệu đào tạo và chiến lược marketing. Bên nhận quyền chịu trách nhiệm đầu tư cơ sở vật chất, vận hành kinh doanh theo quy chuẩn và đóng các khoản phí định kỳ.

Quy trình nhượng quyền thương hiệu thường trải qua các bước:

Một ví dụ điển hình là Starbucks: khi nhượng quyền thương hiệu, họ yêu cầu bên nhận quyền tham gia huấn luyện tại các học viện của hãng, đồng thời định kỳ tổ chức “store audit” để kiểm tra chất lượng dịch vụ.

Những loại nhượng quyền thương hiệu

• Nhượng quyền toàn diện (Full Franchise): Bên nhận quyền vận hành một mô hình sao y từ thương hiệu mẹ, từ quy trình, công thức đến chiến lược marketing.
• Nhượng quyền sản phẩm (Product Franchise): Bên nhận quyền được phép phân phối sản phẩm của thương hiệu, thường thấy trong lĩnh vực mỹ phẩm, thực phẩm.
• Nhượng quyền khu vực (Area Developer Franchise): Bên nhận quyền được độc quyền phát triển thương hiệu trong một khu vực.
• Nhượng quyền có tham gia quản lý: Bên nhượng quyền cùng tham gia điều hành, tư vấn và giám sát trong giai đoạn đầu.

Ưu và nhược điểm của nhượng quyền thương hiệu

Nhượng quyền thương hiệu và tự mở thương hiệu: sự lựa chọn nào cho bạn?

Định nghĩa hai khái niệm:

• Nhượng quyền thương hiệu: Là việc bạn kinh doanh dưới một thương hiệu đã có sẵn, tuân thủ hệ thống và mô hình đã được chuẩn hóa. Bên nhận quyền được hỗ trợ toàn diện nhưng cần tuân thủ quy định và chia sẻ lợi nhuận dưới dạng phí nhượng quyền và phí vận hành.
  
• Tự mở thương hiệu: Là khi bạn tự xây dựng thương hiệu từ đầu — từ đặt tên, xây dựng quy trình vận hành, phát triển sản phẩm đến làm thương hiệu và tự chịu mọi rủi ro.
  

Key Takeaways:

• Nhượng quyền thương hiệu là lối đi nhanh hơn nhưng ít linh hoạt hơn.
• Tự mở thương hiệu cho phép bạn toàn quyền kiểm soát nhưng đòi hỏi nguồn lực, vốn và thời gian lớn hơn.
• Quyết định lựa chọn phụ thuộc vào mức độ kinh nghiệm, khả năng chấp nhận rủi ro và chiến lược phát triển dài hạn.

Bảng so sánh:

Một ví dụ thực tế:

• Nhượng quyền: Highlands Coffee bắt đầu từ một doanh nghiệp tự xây dựng thương hiệu cà phê Việt. Họ mất nhiều năm để hoàn thiện chất lượng sản phẩm, quy trình vận hành và nhận diện thương hiệu. Giai đoạn đầu phát triển chậm do tự lo toàn bộ marketing, định vị thương hiệu và mở rộng hệ thống. Tuy nhiên, khi đã xây dựng được vị thế, Highlands trở thành thương hiệu có giá trị và sau đó phát triển chuỗi nhượng quyền thành công với tốc độ rất nhanh.
  
• Tự mở thương hiệu: Thế Giới Di Động khởi đầu từ việc tự xây dựng mô hình bán lẻ điện thoại. Ban đầu, họ mất gần 2 năm chỉ để hoàn thiện hệ thống quản lý kho, vận hành và định vị thương hiệu trong lòng khách hàng. Giai đoạn đầu tăng trưởng chậm, doanh thu chưa ổn định, toàn bộ chi phí marketing và vận hành đều do nội bộ gánh chịu. Nhưng sau khi hệ thống được chuẩn hóa và thương hiệu được tin tưởng, Thế Giới Di Động đã mở rộng với tốc độ nhanh chóng, trở thành chuỗi bán lẻ số 1 Việt Nam.

Điều kiện để thực hiện nhượng quyền thương hiệu

Việc tham gia nhượng quyền thương hiệu không chỉ đơn giản là ký hợp đồng và khai trương. Tại Việt Nam, nhượng quyền là một hoạt động được pháp luật quy định chặt chẽ nhằm đảm bảo quyền lợi của cả bên nhượng quyền và bên nhận quyền, đồng thời hạn chế rủi ro cho thị trường.

Điều kiện đối với bên nhượng quyền

Theo Điều 5 Nghị định 35/2006/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 120/2011/NĐ-CP):

• Thương hiệu muốn nhượng quyền phải có thời gian hoạt động tối thiểu 1 năm kể từ khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
  
• Thương hiệu phải được đăng ký bảo hộ tại Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam.
  
• Có hệ thống kinh doanh đã được vận hành thành công và chứng minh được hiệu quả thực tế.
  
• Phải lập Hồ sơ giới thiệu nhượng quyền (Franchise Disclosure Document – FDD) theo mẫu quy định, bao gồm:
  • Lịch sử hình thành và phát triển thương hiệu
  • Tình hình tài chính
  • Hệ thống vận hành và tiêu chuẩn kinh doanh
  • Danh sách các bên nhận quyền đang hoạt động và thông tin pháp lý liên quan

Lưu ý: Nếu không có FDD đầy đủ, bên nhượng quyền sẽ không được phép ký hợp đồng chính thức với bên nhận quyền theo quy định pháp luật Việt Nam.

Ví dụ thực tiễn:

Khi nhượng quyền Highlands Coffee, bên nhượng quyền cung cấp một bộ FDD dày hơn 200 trang, bao gồm các chính sách thương hiệu, lịch sử hoạt động và hệ thống kiểm tra chất lượng chặt chẽ.

Điều kiện đối với bên nhận quyền

• Có đủ năng lực tài chính để thực hiện việc đầu tư theo yêu cầu của thương hiệu (thường là từ 500 triệu đến vài tỷ đồng tùy lĩnh vực).
  
• Có mặt bằng phù hợp, đáp ứng yêu cầu về diện tích, vị trí (thường từ 80-150m² cho các trung tâm giáo dục hoặc chuỗi F&B).
  
• Cam kết thực hiện đầy đủ các quy trình vận hành, đào tạo và kiểm tra chất lượng.
  
• Sẵn sàng đóng các khoản phí bao gồm:
  • Phí nhượng quyền ban đầu (franchise fee): từ 100 – 500 triệu tùy thương hiệu.
  • Phí duy trì (royalty fee): từ 3-10% doanh thu/tháng.
  • Phí marketing chung (nếu có): khoảng 1-2% doanh thu/tháng.

Một thực tế cần lưu ý:
Nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ khi tham gia nhượng quyền thương hiệu không chuẩn bị đầy đủ vốn lưu động dẫn đến việc không thể duy trì hoạt động 3-6 tháng đầu, là thời gian quan trọng để đạt điểm hòa vốn. Điều này làm gián đoạn vận hành và ảnh hưởng đến mối quan hệ với thương hiệu.

Thủ tục pháp lý để được tham gia nhượng quyền thương hiệu

Nhượng quyền thương hiệu tại Việt Nam chịu sự điều chỉnh của:

• Luật Thương mại 2005
• Nghị định 35/2006/NĐ-CP về hoạt động nhượng quyền thương mại
• Nghị định 08/2018/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 35

Việc tuân thủ thủ tục pháp lý không chỉ để đảm bảo tính hợp lệ khi ký kết hợp đồng mà còn giúp bên nhận quyền và bên nhượng quyền phòng tránh tranh chấp trong quá trình hợp tác.

Thủ tục pháp lý đối với bên nhượng quyền

Đăng ký hoạt động nhượng quyền thương hiệu với Bộ Công Thương

Bước này là bắt buộc theo quy định tại Điều 17, Nghị định 35/2006/NĐ-CP. Nếu không đăng ký, mọi hợp đồng ký kết đều có thể bị coi là vô hiệu.

Hồ sơ đăng ký nhượng quyền thương hiệu bao gồm:

Thời gian xử lý: 5-7 ngày làm việc từ khi nộp đầy đủ hồ sơ.

Công bố công khai hệ thống nhận quyền

Danh sách các bên nhận quyền, kết quả hoạt động và những vấn đề pháp lý phát sinh đều cần được cập nhật định kỳ tại Cổng thông tin của Bộ Công Thương.

Thủ tục pháp lý đối với bên nhận quyền

Bên nhận quyền không bắt buộc đăng ký riêng lẻ với Bộ Công Thương, nhưng cần lưu ý:

• Ký hợp đồng nhượng quyền thương hiệu chỉ với các thương hiệu đã đăng ký hợp lệ.
• Hợp đồng nhượng quyền thương hiệu cần đảm bảo các điều khoản tối thiểu:
  • Quyền và nghĩa vụ của các bên
  • Phí nhượng quyền và phương thức thanh toán
  • Hỗ trợ đào tạo và marketing từ bên nhượng quyền
  • Điều khoản bảo mật thông tin
  • Điều khoản chấm dứt hợp đồng, xử lý tranh chấp

Các lỗi pháp lý thường gặp và rủi ro cần tránh

Thực tế cảnh báo:

Nhiều vụ tranh chấp đã xảy ra khi bên nhượng quyền cung cấp FDD sai lệch, không minh bạch về tài chính hoặc pháp lý, khiến bên nhận quyền thua lỗ và dẫn đến kiện tụng, thậm chí hợp đồng bị tòa án tuyên vô hiệu. Đây là rủi ro cần đặc biệt lưu ý trước khi ký kết hợp đồng.

Có nên nhượng quyền không?

Nhượng quyền thương hiệu phù hợp cho ai?

Không phải ai cũng nên chọn nhượng quyền thương hiệu. Đây là mô hình phù hợp với những đối tượng sau:

• Nhà đầu tư muốn rút ngắn thời gian xây dựng thương hiệu:
  Nếu bạn có vốn và muốn vận hành một mô hình đã thành công, thay vì mất 2-3 năm để xây dựng từ đầu, nhượng quyền thương hiệu là lựa chọn hợp lý.
  
• Những người thiếu kinh nghiệm quản lý nhưng muốn sở hữu doanh nghiệp:
  Hệ thống nhượng quyền thương hiệu cung cấp quy trình đào tạo và hướng dẫn chi tiết, giúp những người mới vận hành bài bản.
  
• Các chủ doanh nghiệp đang muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư:
  Thay vì tập trung vào một lĩnh vực, bạn có thể phân bổ vốn vào nhiều mô hình nhượng quyền (giáo dục, F&B, bán lẻ).
  
• Nhà đầu tư muốn tận dụng sức mạnh cộng đồng:
  Các hệ thống nhượng quyền lớn luôn có cộng đồng hỗ trợ, giúp các đối tác cùng chia sẻ kinh nghiệm và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
  

Những câu hỏi cần tự đặt ra trước khi tham gia nhượng quyền thương hiệu

1. Tôi có đủ vốn để đầu tư và duy trì hoạt động ít nhất 6 tháng mà không cần lợi nhuận?
2. Tôi có chấp nhận tuân thủ quy trình nghiêm ngặt và hạn chế quyền tự quyết trong vận hành không?
3. Tôi có kỹ năng quản lý nhân sự và chăm sóc khách hàng không?
4. Tôi muốn đầu tư dài hạn hay chỉ tìm kiếm lợi nhuận nhanh?
5. Tôi đã hiểu rõ về thị trường địa phương nơi mình định kinh doanh chưa?

Nếu phần lớn câu trả lời là “Có”, nhượng quyền là mô hình phù hợp.

Chi phí cần chuẩn bị để tham gia nhượng quyền thương hiệu

Chi phí tham gia nhượng quyền không chỉ đơn thuần là “phí nhượng quyền” ban đầu. Nhà đầu tư cần chuẩn bị đầy đủ:

Phí nhượng quyền thương hiệu ban đầu (Initial Franchise Fee):

• Thường dao động từ 200 triệu đến 2 tỷ đồng, tùy vào ngành và độ lớn của thương hiệu.
• Ví dụ: Nhượng quyền một quán cà phê thương hiệu quốc tế có thể lên tới 4-5 tỷ đồng.

Phí duy trì (Royalty Fee):

• Tính theo phần trăm doanh thu, từ 3% – 10%/tháng.
• Đây là khoản phí dùng để duy trì hỗ trợ từ thương hiệu và quyền sử dụng hệ thống.

Phí marketing chung (Marketing Fund Contribution):

• Từ 1% – 3% doanh thu/tháng.
• Dùng để thương hiệu triển khai các hoạt động truyền thông và hỗ trợ quảng bá thương hiệu toàn hệ thống.

Chi phí setup:

Tổng chi phí ước tính cho mô hình giáo dục hoặc F&B tầm trung: 1,5 – 3 tỷ đồng.

Thực tế thị trường — Các con số đáng lưu ý

• Thị trường nhượng quyền tại Việt Nam hiện có hơn 270 thương hiệu nước ngoài đăng ký hoạt động, chủ yếu tập trung vào F&B, bán lẻ và giáo dục (nguồn: Bộ Công Thương, 2023).
  
• Theo báo cáo của Franchise Asia, tốc độ tăng trưởng nhượng quyền tại Việt Nam đạt 18%/năm trong giai đoạn 2019-2023.
  
• 60-80% bên nhận quyền không đạt thành công nếu không tuân thủ đầy đủ quy trình và tiêu chuẩn thương hiệu (Nguồn: International Franchise Association, 2022).

Những thương hiệu nhượng quyền nổi tiếng

Tình hình tổng quan thị trường nhượng quyền thương hiệu trên thế giới

Nhượng quyền thương hiệu không còn là hình thức kinh doanh mới mẻ trên thế giới.

• Theo International Franchise Association (IFA), năm 2023 có hơn 790.000 doanh nghiệp nhượng quyền đang hoạt động tại Mỹ, tạo ra 9,6 triệu việc làm và đóng góp hơn 826 tỷ USD cho nền kinh tế Hoa Kỳ.
  
• Thị trường nhượng quyền toàn cầu đạt quy mô hơn 340 tỷ USD năm 2022 và được dự báo đạt 472 tỷ USD vào năm 2027 với CAGR 6,5% (Nguồn: Cafef, 2024).
  
• Các lĩnh vực nhượng quyền phát triển mạnh nhất trên thế giới:
  • F&B (Food & Beverage)
  • Bán lẻ (Retail)
  • Giáo dục và đào tạo (Education & Training)
  • Dịch vụ chăm sóc sức khỏe (Health & Wellness)

Những thương hiệu nhượng quyền nổi tiếng toàn cầu:

• McDonald’s: Với hơn 40.000 cửa hàng tại 100 quốc gia.
• Subway: Hơn 37.000 chi nhánh toàn cầu.
• Kumon: Hệ thống giáo dục có mặt tại hơn 50 quốc gia.
• The Little Gym: Chuỗi giáo dục thể chất cho trẻ em, phát triển nhượng quyền tại hơn 35 nước.

Tình hình thị trường nhượng quyền thương hiệu tại Việt Nam

Việt Nam là một trong những thị trường mới nổi đầy tiềm năng trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

• Theo số liệu từ Bộ Công Thương (2023):
  • Hơn 270 thương hiệu nước ngoài đã vào Việt Nam qua hình thức nhượng quyền.
  • 65% trong số đó đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ.

Những thương hiệu nhượng quyền nổi tiếng tại Việt Nam:

Xu hướng nhượng quyền tại Việt Nam 2024–2025

• Tăng trưởng mạnh ở các đô thị loại 2 và 3:
  Trong bối cảnh các thị trường lớn như TP.HCM và Hà Nội dần bão hòa, xu hướng nhượng quyền thương hiệu đang dịch chuyển mạnh về các đô thị loại 2 và 3 — nơi dân số trẻ, thu nhập đang tăng, và mức độ cạnh tranh chưa cao. Đây chính là cơ hội vàng để các nhà đầu tư đi trước đón đầu, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục và dịch vụ.
  
• Nhượng quyền thương hiệu giáo dục và công nghệ lên ngôi:
  Các mô hình giáo dục kết hợp công nghệ, đặc biệt là EdTech + Nhượng quyền được dự báo tăng trưởng 20%/năm (Nguồn: Franchise Asia).
  
• Nhượng quyền đa thương hiệu (Multi-brand Franchise):
  Xu hướng nhà đầu tư sở hữu đồng thời nhiều thương hiệu trong các lĩnh vực khác nhau, để phân tán rủi ro và tối ưu vận hành.
  

ELE Academy — Hệ sinh thái nhượng quyền giáo dục công nghệ tiên phong tại Việt Nam

Giới thiệu tổng quan

ELE Academy là thương hiệu giáo dục công nghệ hàng đầu tại Việt Nam, mang đến hai chương trình độc quyền:

ELE English — Học tiếng Anh đa giác quan dành cho trẻ 2–16 tuổi

• Đối tượng: Dành cho trẻ từ 2 đến 16 tuổi.
• Điểm mạnh:
  • Sử dụng E-Blocks — công cụ học tiếng Anh tương tác đa giác quan nổi bật, đã đoạt giải Nhất WSA (World Summit Award) và được ứng dụng tại hơn 46 quốc gia.
    
  • Giúp trẻ học tiếng Anh thông qua hoạt động thực tế, thao tác trực tiếp trên công cụ, vận động cơ thể và tương tác nhóm, tăng khả năng ghi nhớ và phát triển tư duy ngôn ngữ tự nhiên.
    
  • Học liệu được thiết kế chuyên biệt theo từng độ tuổi và trình độ, khơi gợi sự yêu thích và tính chủ động học tập ở trẻ.

ELE Chinese — Học tiếng Trung hiện đại qua công nghệ nhập vai và AI

• Đối tượng: Cho cả trẻ em và người lớn.
• Điểm mạnh:
  • Phát triển bởi ThS. Anuo Liu, tốt nghiệp thạc sĩ tại Đại học Harvard, chuyên gia trong thiết kế và ứng dụng công nghệ giáo dục.
    
  • Ứng dụng mô hình học OMO (Online-Merge-Offline) giúp người học không chỉ học trên lớp mà còn luyện tập ở nhà qua nền tảng số, tạo sự liên tục và cá nhân hóa.
    
  • Tích hợp công nghệ AI, thực tế ảo (VR), và tương tác 360 độ, cho phép học viên:
    • Trải nghiệm thế giới văn hóa Trung Hoa qua các môi trường mô phỏng thực tế như lễ hội, chợ truyền thống, sân bay, nhà hàng…
    • Học thông qua nhập vai, giải nhiệm vụ và chơi game, từ đó nâng cao phản xạ và khả năng ứng dụng ngôn ngữ vào đời sống.
      
  • Là sản phẩm tiên phong trong việc kết hợp công nghệ – giáo dục – văn hóa, mở ra xu hướng học tiếng Trung hoàn toàn mới tại Việt Nam.

Vì sao nhà đầu tư nên chọn nhượng quyền thương hiệu với ELE Academy?

Thành quả và uy tín đã được công nhận

• Xuất hiện tại Triển lãm Giáo dục Quốc tế Malaysia 2024, thu hút hơn 1.500 lượt quan tâm từ nhà đầu tư nước ngoài.
  
• Hệ thống vận hành được xây dựng chuẩn hóa, quy trình tư vấn – đào tạo – triển khai đồng nhất trên toàn quốc.
  
• 92% đối tác đạt mốc tăng trưởng doanh thu ổn định trong 12 tháng đầu (theo báo cáo nội bộ năm 2024).

Kết luận

Nếu bạn đang tìm kiếm một cơ hội đầu tư bền vững, có khả năng sinh lời lâu dài và được hỗ trợ toàn diện từ thương hiệu đến vận hành — nhượng quyền thương hiệu cùng ELE Academy chính là lựa chọn thông minh.

Hãy để ELE Academy giúp bạn không chỉ đầu tư thành công mà còn tạo ra giá trị giáo dục cho cộng đồng.

Đăng ký nhận tư vấn & bộ hồ sơ nhượng quyền ELE Academy tại: ELE Nhượng Quyền hoặc liên hệ hotline: 028 5416 5949